Sau khi Nga phát động cuộc tấn công vào Ukraine ngày 24/2/2022, các quốc gia và tổ chức trên thế giới đã công bố hàng loạt lệnh trừng phạt nước này trên khắp các lĩnh vực.
Loại Nga khỏi SWIFT
Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn cầu (SWIFT) ra đời năm 1973 với mục tiêu thay thế điện tín, giúp các tổ chức tài chính trên thế giới gửi tin nhắn và các lệnh thanh toán bảo mật. Đây là giải pháp thanh toán được chấp nhận chính thức duy nhất trên thị trường tài chính thế giới. Vì vậy, việc loại Nga ra khỏi hệ thống SWIFT theo sự đồng thuận của các nước Châu Âu và Mỹ vào ngày 26/2/2022 được đánh giá là một lệnh trừng phạt mạnh mẽ, khiến các tổ chức tài chính Nga không thể tiếp cận được với thị trường tài chính thế giới.
Bên cạnh đó, các nước Mỹ, EU, Anh và Canada cũng đồng thuận ngăn chặn việc thực hiện khoản dự trữ quốc tế trị giá tới 640 tỷ euro của Ngân hàng Trung Ương Nga. Các nước EU và Mỹ cũng cấm các giao dịch với các ngân hàng Nga và áp dụng các biện pháp trừng phạt với các tổ chức tài chính lớn của Nga như Sberbank, VTB, Bank Rossiya và Promsvyazbank. Các tổ chức tài chính này chiếm thị phần khoảng 80% lĩnh vực ngân hàng của quốc gia này.
Dưới tác động của lệnh trừng phạt, đồng rouble của Nga giảm giá đến mức kỷ lục. Để cứu đồng nội tệ, Ngân hàng Trung ương Nga đã nâng lãi suất gấp đôi lên 20%.
Hàng loạt các công ty “quay lưng” với Nga
Ngày 26/2/2022, Apple tuyên bố ngừng bán các sản phẩm của mình tại Nga và giới hạn truy cập các dịch vụ như Apple Pay và các dịch vụ khác tại quốc gia này. Hãng này cũng vô hiệu hóa tính năng về giao thông theo thời gian thực tế trên Apple Maps ở Ukraine để bảo vệ an toàn cho người dân Ukraine.
Ngày 27/2/2022, các công ty Intel và AMD đã tuyên bố ngừng cung cấp chip cho Nga và hủy các lô hàng chipset sẽ giao trong tương lai, tạo nên sự thiếu hụt ngay lập tức các thiết bị cần thiết để vận hanh máy chủ và các thiết bị cao sử dụng trong các lĩnh vực hàng không, thám hiểm không gian và ngân hàng.
Ngày 28/2/2022, Disney và Warner Bros cũng tạm dừng ra mắt các bộ phim chiếu rạp ở Nga đồng thời tuyên bố sẽ làm việc với các đối tác phi chính phủ để viện trợ nhân đạo khẩn cấp cho nhân dân Ukraine.
Tiếp đó, Visa và Mastercard đã tuyên bố chặn nhiều tổ chức tài chính Nga khỏi hệ thống của họ đồng thời sẽ viện trợ nhân đạo trị giá khoảng 2 triệu USD cho người Ukraine.
Các hãng sản xuất ô tô như Volkswagen, Skoda, GM, Volvo, BMW tiếp tục “quay lưng” với thị trường Nga. Trong khi Volkswagen sẽ không giao xe cho đại lý tại Nga, GM và Volvo ngừng xuất khẩu xe sang thị trường Nga. BMW tuyên bố sẽ không xuất khẩu xe và ngừng sản xuất xe tại Nga. Gần đây nhất, các hãng xe Nhật như Honda, Toyota, Nissan, v.v. cũng tuyên bố ngừng sản xuất và xuất khẩu xe sang Nga.
Phong tỏa tài sản ở nước ngoài của các cá nhân Nga
Tài sản ở Anh, Mỹ, EU của Tổng thống Nga Vladimir Putin, Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu, Ngoại trưởng Sergei Lavrov, Giám đốc FSB Alexander Bortnikov, Tổng tham mưu trưởng quân đội Nga Valery Gerasimov và các thành viên của Hội đồng An ninh Nga đã bị phong tỏa. Bên cạnh đó, EU áp dụng lệnh trừng phạt tới tất cả thành viên Quốc hội Nga trong khi Mỹ, Anh, Australia, Nhật Bản, New Zealand cũng tiến hành các lệnh trừng phạt với một số thành viên quốc hội.
Các nước phương tây cũng đóng băng tài sản và cấm nhập cảnh đối với ít nhất 10 tài phiệt Nga có mối quan hệ với chính quyền như Kirill Shamalov (chồng cũ con gái tổng thống Nga), Andrey Patrushev (con trai của Nikolai Platonovich Patrushev, đã từng phục vụ KGB cùng Tổng thống Nga, sau đó phụ trách cơ quan An ninh Nga), Petr Fradkov (chủ tịch kiêm CEO của Promsvyazbank), Yury Slyusar (Chủ tịch United Aircraft ), Boris Rotenberg (chủ sở hữu SGM group), Denis Bortnikov (Chủ tịch Zapsibkombank, con trai Alexander Bortnikov, người từng phụ trách Cơ quan An ninh Nga). Các nước như Anh và EU cũng giới hạn hạn mức tài khoản ngân hàng của công dân Nga tại nước này ở mức 50,000 bảng Anh và 100,000 Euro.
Cấm máy bay Nga
Tính đến ngày 27/2/2022, 27 nước Châu Âu đã cấm toàn bộ máy bay Nga hạ cánh, cất cánh hoặc bay qua lãnh thổ của họ. Với lệnh cấm này, Nga đã bị cắt đứt tuyến đường hàng không tối ưu và dễ di chuyển nhất về phương Tây. Sau đó, các nước Canada, Mỹ cũng tuyên bố đóng cửa không phận với Nga. Đáp lại, Nga cũng tuyên bố đóng cửa không phận với nhiều quốc gia có hành động “không thân thiện”.
Không chỉ cấm máy bay Nga, các quốc gia EU cũng cấm xuất khẩu máy bay và các thiết bị, bộ phận hàng không sang Nga. Các thiết bị và hàng hóa công nghệ cao như viễn thông, máy tính, bán dẫn, thiết bị thông tin, cảm biến, v.v. cũng bị cấm xuất khẩu sang nước này.
Các lệnh trừng phạt trong lĩnh vực thể thao
Ngày 27/2/2022, Liên đoàn Judo quốc tế IJF đã quyết định định chỉ chức vụ Chủ tịch danh dự và Đại sứ Judo của Tổng thống Nga Putin. Tiếp đó, UEFA cũng quyết định rời trận chung kết UEFA Champions League từ St Petersburg (Nga) sang Paris (Pháp). Nga cũng bị tước quyền đăng cai Olympiad cờ vua 2022. Các đội tuyển của Nga cũng bị cấm thi đấu tại FIFA và UEFA. Giải vô địch Công thức 1 và các giải trượt tuyết của World Cup sẽ được tổ chức tại Nga cũng bị hủy bỏ. Tại cuộc thi bài hát Châu Âu Eurovision, Nga cũng bị cấm tham dự. Uỷ ban Olympic quốc tế IOC đang xem xét cấm các vận động viên Nga và Belarus sử dụng quốc kỳ của họ trong các giải đấu quốc tế.
